ایندول بوتیریک اسید IBA

ایندول بوتیریک اسید یک هورمون گیاهی از خانواده اکسین است و قرار است در این دانشنامه درباره آن به وفور صحبت کنیم. در سایت دانا فارمد می‌توانید با دنیای علم بیشتر آشنا شوید چرا که در قالب مقاله های مختلف

موضوعات متعددی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. این اطلاعات دریچه ای به سوی علم به روی شما باز خواهد کرد.

شما را با ایندول بوتیریک اسید بیشتر آشنا کنیم.

ایندول بوتیریک اسید همان‌ گونه که گفته شد یک هورمون گیاهی و از خانواده اکسین است. شکل ظاهری این ماده، جامد کریستالی و به رنگ سفید تا زرد روشن است. آن را با فرمول مولکولی C12H13NO2 می‌شناسند. این ماده در دمای ۱۲۵ درجه سانتیگراد در فشار اتمسفر ذوب می‌شود و نکته جالب این جاست که قبل از جوشیدن تجزیه خواهد شد. این عنصر در محصولات تجاری ریشه زایی گیاهان باغی مورد کاربرد دارد. تراکم آن ۱.۲۵۲ گرم‌ بر سانتی متر مکعب است. گفتنی است که این ماده به صورت کامل در آب حل نخواهد شد و باید اقداماتی صورت بگیرد. برای این کار ابتدا آن را در الکل ۷۵ درصد یا خالص تر حل می‌کنند. برای ریشه زایی گیاهان محلولی بین ۱۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ ppm می‌سازند و سپس آن را با آب مقطر رقیق می‌نمایند و به غلظت مورد نظر می‌رسانند. یک نمونه از این ماده به صورت نمکی و محلول در آب وجود دارد و باید در مکانی خنک و تاریک نگهداری شود تا نتیجه مطلوبی داشته باشد. بر خلاف این تصور که ترکیب کاملا مصنوعی است، قابل ذکر است که این ترکیب را از برگ‌ها و دانه‌های ذرت و گونه های دیگر گیاهی به وجود می‌آورند. همچنین این ماده را از بید نیز استخراج می‌کنند.

استفاده از ایندول بوتیریک اسید در کشت بافت گیاهی

ماده ایندول بوتیریک اسید را در کشت گیاهی و در مرحله شروع تشکیل ریشه و در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌دهند. روش ریز تکثیر گیاهان در واقع روشی است که در آن از نمونه های کوچک گیاهان به نام ریز نمونه استفاده می‌کنند و سلول های تمایز یافته یا تمایز نیافته در‌ آنها رشد خواهد کرد. در این روش در مرحله اول از تشکیل پینه استفاده می‌کنند و‌ آنها را در معرض هورمون های خاصی مثل اکسین قرار می‌دهند تا ریشه تولید و بافت های دیگر تولید شوند. فرایند تشکیل کالوس تا ریشه اندام زایی غیر مستقیم و اگر ریشه ها مستقیما از ریز نمونه تشکیل شوند، اندام‌زایی مستقیم نامیده خواهد شد. جدای از مسئله تسریع در تشکیل ریشه، برای تحریک رشد گل و میوه ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این صورت عملمرد محصول بسیار بالا خواهد رفت.

برخی از عملکردهای این هورمون

هورمون ایندول بوتیریک اسید که هورمونی گیاهی است عملکردهای مختلفی دارد که تا این جای مقاله مورد بررسی قرار گرفت. برخی از عملکردهای آن را در ادامه توضیح خواهیم داد. این هورمون‌ را می‌توان برای ریشه زایی در تنه جوش های خرما مورد استفاده قرار داد و نتیجه مطلوب آن را مشاهده نمود. در درختچه های زینتی مانند کاملیا توسط هورمون قلمه زنی ریشه زایی صورت می‌گیرد. در گیاهانی زینتی مثل فیکوس می‌توان با استفاده از ایندول بوتیریک اسید ریشه زایی کرد باعث رشد شاخه ها شد. قلمه های شمشاد نیز با این هورمون ریشه زایی و رشد خواهند کرد. یکی از عملکردهای مهم این هورمون، افزایش گل دهی در گیاهان است. این ماده را می‌توان به صورت محلول و پودر در بازار خریداری نمود. در اذهان عمومی این ماده را به عنوان هورمون ریشه زا نیز می‌شناسند.

توضیحی درباره کاملیا و استفاده از هورمون ایندول بوتیریک اسید

احتمالا همگی گیاه کاملیای زینتی را می‌شناسید. این درختچه رشدی کند دارد و همیشه سبز می‌ماند. یکی از نشانه‌های جالب و مثبت در مورد این گیاه داشتن گل های زیبا است و به همین دلیل پرورش داده می‌شود. برای تکثیر این گیاه می‌توان از روش قلمه زدن استفاده کرد اما نکته مهم این است که قلمه های آن‌ به راحتی ریشه نمی‌زنند. برای تسریع در فرایند ریشه زایی باید از همین هورمون استفاده نمود. با این کار نتیجه مطلوبی به دست می‌آید و گیاهی سبز با گل های زیبا خواهید داشت.

مکانیسم تبدیل و انتقال IBA

در طول دهه ها، هورمون ایندول بوتیریک اسید را به عنوان یک اکسین مصنوعی می‌شناختند که بر روی شروع رشد ریشه، خم شدن ساقه و اپیناستی برگ تاثیر داشت. اما در اصل این هورمون یک ماده فعال در محیط های گیاهی به حساب می‌آید که برای ایجاد ریشه زایی ناخواسته در قلمه های ساقه استفاده می‌شود. در تحقیقات بعدی نشان داده شد که این هورمون یک ترکیب درون زا در انواع گونه های گیاهی است. زنجیره های جانبی در موقعیت ۳ روی حلقه ایندول دارای چهار کربن است. تحقیقات و تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان می‌دهد که در این هورمون هیچ فعالیت اتصال اندازه گیری شده ای ندارد. احتمال این می‌رود که در فرآیندی شبیه اکسیداسیون اسیدهای چرب بتا به این هورمون تبدیل شود. در واقع بسیاری از گیاهان این هورمون را به ایندول استیک اسید تبدیل خواهند کرد.

هدایت جنبه های مختلف رشد ریشه توسط اکسین مشتق شده از هورمون IBA

قابل ذکر است که اکسین مشتق شده از این هورمون نقش قوی در جنبه های مختلف رشد ریشه دارد. این موارد شامل تنظیم اندازه مریستم آپیکال ریشه، افزایش طول موی ریشه، توسعه ریشه جانبی و تشکیل ریشه های نا خواسته است. جهش های مختل کننده متابولیسم ایندول بوتیریک اسید و مواد شیمیایی که آن را تخت تاثیر قرار می‌دهند منحر به فنوتیپ های متعدد ریشه می‌شوند. این امر نقش خاصی را برای امسین مشتق شده از این هورمون در این فرآیندها آشکار می‌سازد. مریستم آپیکال ریشه مجموعه ای از سلول های تمایز نیافته در ناحیه نوک ریشه است که رشد نامشخصی را نشان می‌دهد. تقسیم سلولی و تمایز متعادل در این بافت باعث ایجاد بافت ریشه جدید می‌شود، در حالی که گروه کوچکی از سلول ها را که گاه به گاه تحت تقسیم سلول قرار می‌گیرند، به نام مرکز ساکن حفظ می‌کند. حفظ سطح مناسب اکسین و ایجاد یک گرادیان اکسین در این بافت ها برای ایجاد الگوی ریشه و تشکیل مریستم ضروری است

تاثیر این هورمون بر رشد موهای ریشه

موهای ریشه در واقع رویش های لوله ای بلندی هستند که از لایه سلولی اپیدرمی ریشه بیرون زده اند و‌با افزایش سطح ریشه به جذب مواد مغذیو آب کمک می‌کنند. اکسین بر روی موقعیت محل رشد ریشه مو تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش طول مو می‌شود. شواهد متعدد نشان می‌دهد که اکسین مشتق شده از هورمون ایندول بوتیریک اسید باعث افزایش رشد ریشه مو می‌شود. این اطلاعات به میزان زیادی می‌تواند در پرورش گیاهان متعدد به شما کمک کند و باعث شود گیاهانی پرپشت و سبز داشته باشید.    

سخن پایانی

هورمون گیاهی ایندول بوتیریک اسید برای ریشه زایی و در برخی موارد برای رشد گل در گیاهان مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این مقاله از سایت دانافارمد این ماده را به صورت کامل توضیح دادیم. این اطلاعات می‌تواند راهگشای شما در امر پرورش گل و گیاه باشد. در صورت نیاز می‌توانید با مشاورین و کارشناسان ما در ارتباط باشید و سوالات خود را با‌ آنها در میان بگذارید.