جاسمونیک اسید

جاسمونیک به عنوان یک ماده درون زا شناخته می‌شود که تنظیم کننده رشد است و‌ هورمون مرتبط با استرس در گیاهان است. در این دانشنامه این ماده را مورد بررسی قرار می‌دهیم. سایت دانا فارمد با سال ها تجربه می‌تواند از طریق مقاله های مختلف، اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهد. با مراجعه به این سایت می‌توانید مقاله های علمی متعددی را مشاهده و مطالعه نمایید.

جاسمونیک اسید را بیشتر بشناسیم

گفتنی است که جاسمونیک اسید از رده جاسمونات های هورمون گیاهی است. این ماده ابتدا در کلروپلاست تولید می‌شود و در ادامه در پر اکسی زوها ساخته خواهد شد. تولید این ماده به روش زیستی از اسید لینولئیک به وجود می‌آید. اسید جاسمونیک و ترکیبات مربوط به آن از گروه سسکوی ترپن ها هستند و در خوشبو کننده های اسانس گیاهان استفاده می‌شود. اولین بار این اسانس از گیاه یاس جدا شد. این ماده حتی در تولید لوازم آرایشی و صنعت عطر سازی نیز کاربرد دارد.

تولید اولیه جاسمونیک اسید

جاسمونیک اسید برای اولین بار در سال ۱۹۷۱ ازفیلتر کشت قارچ به عنوان یک مهار کننده رشد گیاه جدا و ساختار شیمیایی آن مشخص شد. سال ها بعد متیل جاسمونات و اسید جلسمونات به عنوان ماده محرک پیری شناسایی شد. به این صورت یک فعالیت خاص اصافی از این ترکیب کشف شد و آن هم القا یا ترویج تشکیل غده بود. تا سال ۱۹۹۷، شکل های مختلف از این ماده، آزاد شد. شکل های این اسید و ترکیبات مربوط به آن در قارچ ها و گیاهان یافت شده است‌. در واقع این اسید و ترکیبات آن تنظیم کننده رشد گیاه هستند. این ترکیبات به عنوان کاندیدای هورمون های گیاهی مورد بحث قرار گرفته اند‌.

پروتئین های القایی با اسید جاسمونیک

طی تحقیقات انجام شده، چندین پروتئین القا شده توسط اسید جاسمونیک کشف شده است. این پروتئین ها شامل آرژیناز، ترئونین د آمینازو پروتئین ذخیره رویشی است. این پروتئین ها از گیاهان در مقابل حشرات گیاه خوار دفاع خواهد کرد. در مورد گوجه فرنگی، آرژیناز القایی با اسید جاسمونیک، ترئونین د آمیناز، آرژنین چ ترئونین را تجزیه کردند. این پروتئین ها برای رشد حشرات ضروری هستند.

وظیفه و عملکرد جاسمونیک اسید

جاسمونیک اسید در زمینه تنظیم رشد گیاهان وظیفه مهمی دارد. این ماده از پیری و ریزش برگ گیاه جلوگیری می‌کند. یکی از عملکردهای مهم این اسید به وجود آوردن جوانه در سیب زمینی و پیاز است. همچنین می‌تواند باعث پیچ خوردگی در گیاهان شود و مقاومت سیستماتیک‌ آنها را بالا می‌برد. زمانی که حشرات به گیاهان حمله کنند،‌ آنها اسید جاسمونیک آزاد می‌کنند و در مقابل حشرات واکنش نشان می‌دهند. با این کار حشرات نمی‌توانند پروتئین را هضم کنند. یکی دیگر از عملکردهای این اسید تبدیل شدن به مشتقات متنوع مثل متیل جاسمونات است و امکان دارد که بتوانند با آمینو اسیدها ترکیب شوند‌. این عملکرد های بیان شده باعث شده این ماده بسیار محبوب واقع شود و کشاورزان و پرورش دهنده گان گیاهان از آن بهره ببرند. شاید بتوان آن را انقلابی در صنعت کشاورزی مدرن به حساب آورد.

استرس ها و تنش های گیاهان و نقش جاسمونیک اسید

گیاهان همیشه در معرض استرس های زیادی هستند. برخی از این استرس ها زیستی هستند که شامل پاتوژن ها و گیاهخواران یا میکروارگانیسم های انگلی می‌باشند. این عوامل برای گیاهان استرس زیادی به وجود می‌آورد. سری دیگری از استرس ها به دلیل تنش های غیر زنده به وجود می‌آیند. به عنوان مثال سرما، خشکی، شوری، نور و حتی زخم می‌تواند آسیب جدی به گیاه بزند و استرس زیادی به ان وارد سازد. گیاهان برای زنده ماندن و تولید مثل، در کنار رشد و‌ نمو به تحمل استرس های محیطی نیز احتیاج دارند. در واقع باید بین رشد گیاهان و تحمل این تنش ها و استرس ها تعادلی به وجود بیاید. استرس های غیر زنده زبان های اقتصادی زیادی برای کشاورزان به دنبال دارد. گفتنی است که فیتوهورمون ها در رشد و نمو گیاهان نقش کلیدی دارند. هورمون های گیاهی طبیعی و غیر سمی می‌توانند عامل کنترل شیمیایی باشند. جاسمونیک اسید در این زمینه و در مورد رشد گیاه نقش بسزایی دارد. این اسید با کاهش استرس می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی بر رشد و نمو گیاهان داشته باشد

نقش جاسمونیک اسید در کاهش استرس سرماخوردگی گیاهان

دمای پایین و سرما می‌تواند عامل مهمی در محدود ساختن رشد گیاهان باشد. تنش ناشی از سرما و انجماد می‌تواند تاثیر زیادی بر گیاهان داشته باشد و آسیب جدی به‌ آنها وارد نماید. جاسمونیک اسید ژن های پاسخ دهنده به سرما را تنظیم می‌نماید و باعث افزایش تحمل در گیاه می‌شود. تنش دمای پایین می‌تواند بر رشد گیاهان تاثیر بگذارد و آن را محدود کند. تنش سرما و انجماد در دماهای زیر صفر خیلی گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گیاهان در مقابل این عوامل، مکانیسم های تحمل پیچیده ای ایجاد نموده اند. این تحمل به دست آمده در نتیجه فعالیت این اسید است. در واقع صنعت کشاورزی و پرورش گیاهان با این ماده به تعادل و موفقیت زیادی دست یافته است.

جلوگیری از استرس خشکسالی با جاسمونیک اسید

تغییرات آب و هوایی در جهان باعث گرم شدن کره زمین شده است. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب ‌و هوایی باعث مشکلات زیادی در کشاورزی می‌شوند. تنش خشکسالی از عوامل مهم کاهش عملکرد در گیاهان است. قابل ذکر است که تا پنجاه درصد عملکرد‌ آنها را کاهش می‌دهد. این تنش باعث سرکوب رشد گیاهان خواهد شد و نرخ فتوسنتز را کاهش داده و پیری برگ‌ها را سرعت می‌بخشد. باید راهی برای جبران این مشکلات باشد. جاسمونیک اسید با تنظیم باز و بسته شدن روزنه ها، از دست دادن آب را به حداقل می‌رساند. با کاهش استرس خشکسالی و ترس از گرمای شدید، رشد گیاهان به حالت نرمال و طبیعی بر می‌گردد.‌ این ماده با این عملکرد، نقش بسزایی در صنعت کشاورزی دارد.

کاهش استرس فلزهای سنگین

یکی از عواملی که رشد گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و‌ در واقع به آن‌ها تنش وارد می‌کند، فلزهای سنگین هستند. این فلزات هوا و محیط را به شدت آلوده می‌سازند. گفتنی است که این فلزات با آلوده سازی هوا باعث مهتل شدن رشد و نمو گیاهان خواهند شد. سرب، نیکل، کادمیوم و منگنز را می‌توان ازجمله این فلزها به شمار آورد. در واقع این فلزات هیچ عملکرد مثبتی در گیاهان ندارند و حتی می‌توانند در سطوح پایین نیز برای گیاهان سمی باشند. جاسمونیک اسید سیستم های آنتی اکسیدان را تنظیم می‌کند و از این طریق به گیاهان کمک خواهد کرد. در اصل پاسخ گیاهان به تنش فلزات سنگین را تنظیم می‌کند. با حل شدن این مشکل نیز گیاهان می‌توانند رشد طبیعی داشته باشند.

سخن پایانی

در دانشنامه ای که مورد مطالعه قرار دادید، جاسمونیک اسید را به شما معرفی کردیم. نحوه عملکرد این اسید و تاثیر آن در رشد گیاه بسیار اهمیت دارد. صنعت کشاورزی می‌تواند مدیون این اسید و ترکیبات آن باشد چرا که انقلابی در رشد و نمو گیاهان به وجود آورده است. سایت دانا فارمد همیشه اطلاعات مفیدی را برای شما علاقمندان جمع آوری کرده و تقدیم خواهد کرد.‌ کارشناسان مجرب این سایت نیز همیشه آماده خدمات رسانی خواهند بود و پاسخگوی سوالات شما هستند.